Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunulan hayvan hakları yasası teklif taslağına göre, savcılar hayvana karşı işlenen suçlarda ‘suçüstü’ yapılması halinde resen soruşturma açabilecek

AYŞEGÜL KAHVECİOĞLU Ankara – AK Parti Merkez Yürütme Kurulu’nda (MYK) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunulan hayvan hakları düzenlemesine göre, cumhuriyet savcıları, hayvana karşı işlenen suçlarda “suçüstü” yapılması halinde yazılı başvuru ya da şikâyete gerek kalmaksızın resen soruşturma açabilecek.

Ev hayvanı veya evcil hayvanları kasten öldürene 6 aydan 4 yıla kadar; hayvanlara eziyet edenlere 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Parti içinde ihtilaflara neden olan “hayvanlara cinsel istismar” suçu için öngörülen 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası ise teklif metninde korunacak.

Nesli yok olma tehlikesi altında olan hayvanları öldürmenin cezası 1 yıldan 5 yıla kadar; bir hayvanın neslini yok etmenin cezası ise 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası olacak; hayvan dövüştürenlere ise 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek.

AK Parti’nin uzun yıllardır üzerinde çalıştığı Hayvan Hakları Yasası’nda sona gelindi. Önceki gün yapılan AK Parti MYK toplantısında, hazırlanan teklif taslağı metni Erdoğan’a sunularak düzenlemeye ilişkin son değerlendirmeler yapıldı.

Erdoğan’ın bu yasama yılı sona ermeden teklifin Meclis’te yasalaştırılmasını istediği belirtildi. MYK’daki değerlendirmeler çerçevesinde Erdoğan başkanlığında yapılacak dar kapsamlı toplantıda son rötuşları ele alınacak düzenlemede, bir son dakika değişikliği olmaması halinde özetle şu maddeler yer alacak:

MAL DEĞİL CAN

– Türk Ceza Kanunu (TCK) mevcut durumda yalnızca “sahipli” hayvanlara verilen zararı para cezasına tabi tutuyor. Mevcut TCK’nın 151. maddesinde düzenlenen, “mala zarar verme” suçu kapsamında, “Haklı bir neden olmaksızın, sahipli hayvanı öldüren, işe yaramayacak hale getiren veya değerinin azalmasına neden olan kişi hakkında, 4 aydan 3 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılıyor. Yeni düzenleme ile hayvanlar yasada “mal” değil “canlı varlık” olarak yer alacak ve hayvana karşı işlenen suçlara hapis cezası getirilecek.

– Kanun, “Hayvan Hakları Kanunu” adıyla değil; mevcut halindeki gibi “Hayvanları Koruma Kanunu” başlığıyla teklif metninde yer alacak. Hayvanların “aklı, iradesi, seçme hakkı ve kendisine verilen hakkı kullanma yeteneği” bulunmadığı gerekçesiyle “hak” yerine “koruma” ifadesinin kullanılmasının daha doğru olacağı belirtiliyor.

– Cumhuriyet savcıları, hayvana karşı işlenen suçlarda “suçüstü” yapılması halinde yazılı başvuru ya da şikâyete gerek kalmaksızın resen soruşturma açabilecek.

– Ev hayvanı veya evcil hayvanları kasten öldürene 6 aydan 4 yıla kadar; hayvanlara eziyet edenlere 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. “Hayvanlara cinsel istismar” suçu için öngörülen 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası, küçük yerleşim birimlerinde “sorun”a dönüşebileceği savunusuyla AK Parti içinde ihtilaflara neden olmuştu.

Ancak teklifin son halinde bu maddenin aynen korunduğu görüldü. Hayvanlara cinsel istismar suçuna hapis cezasının yanı sıra 100 günden az olmamak üzere adli para cezası da verilecek.

SOKAĞA BIRAKANA 2 BİN TL CEZA

– Nesli yok olma tehlikesi altında olan hayvanları öldürmenin cezası 1 yıldan 5 yıla kadar; bir hayvanın neslini yok etmenin cezası ise 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası olacak.

– Evlerde beslenen kedi ve köpeklere dijital kimliklendirme yapılacak. Kimliklendirme yapmayan hayvan sahiplerine bin 200 TL para cezası kesilecek.

– Hayvanını sokağa terk edenlere 2 bin TL’ye kadar para cezası verilecek.

– Sokak hayvanlarının kısırlaştırılması ve hayvan barınakları, rehabilitasyon ve aşılama için belediyeler büyüklüklerine göre, bütçelerinden pay ayırmak zorunda olacak.

BESLEME ODAKLARINI BAKANLIK BELİRLEYECEK

– Sokakta yaşayan sahipsiz hayvanlar uyutma vs. gibi yöntemlerle öldürülmeyecek. Sahipsiz sokak hayvanlarının üremesinin önüne geçilmesi için, tüm sokak hayvanları 3-4 yıllık sürede kısırlaştırılacak.

– Çok sayıda hayvanın birlikte yaşadığı hayvan besleme odaklarının yerleri Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenecek. Böylece meskende barındırılabilecek ev ve süs hayvanı tür ve sayısı da bakanlık tarafından belirlenmiş olacak.

TEHLİKELİ IRKLARA AĞIZLIK ZORUNLULUĞU

– Pitbull Terrier, Japanese Tosa, Dogo Argentino, Fila Brasileiro gibi tehlikeli köpek ırklarının ve melezlerinin üretimi, sahiplenilmesi, Türkiye’ye girişi, alım-satımı, reklamı, takası, hediyesi yasak olacak. Tehlikeli ırka mensup hayvanların sahipleri, hayvanı kayıt altına almak ve kısırlaştırmak şartıyla mevcut hayvanlarına ölünceye kadar bakabilecek.

Bu tür hayvanlar, tasmasız gezdirilemeyecek; ağızlık takmaları zorunlu olacak; çocukların bulunduğu park, bahçe gibi yerlere girmeleri şikâyet halinde hayvan polisleri tarafından engellenecek.

GÜL’DEN “GERİ SAYIM BAŞLADI” MESAJI

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, hayvan haklarının korunmasına ilişkin düzenlemeyle ilgili, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, bakanlığın bahçesindeki kedilerle çektirdiği fotoğraflara yer verdi. Gül, paylaşımında, “Can dostlarımızı daha etkin koruyacak yasal düzenlemeler kapıda. Geri sayım başladı” ifadesini kullandı.

‘PETSHOPLARIN KAPATILMASI’ TEKLİFTE YOK

Petshopların tamamen kapatılmasına ilişkin herhangi bir düzenleme, teklif metninde yer almadı. Ancak yalnızca kedi ve köpeklerin petshoplarda satışının önüne geçecek bir düzenlemenin hâlâ gündemde tutulduğu da ifade ediliyor.