Bilim dünyası, evrenin erken dönemlerine dair heyecan verici bir keşfe daha imza attı. Gökbilimciler, şimdiye kadar gözlemlenen en uzak galaksi olan JADES-GS-z14-0‘da oksijen ve ağır metallerin varlığını tespit etti. Bu çarpıcı bulgu, galaksilerin evrende beklenenden çok daha erken ve hızlı biçimde oluştuğunu ortaya koyuyor.
13,4 MİLYAR IŞIK YILI UZAKTA BİR GALAKSİDE YAŞAM İZLERİ
Evrenin doğumundan yalnızca 300 milyon yıl sonra oluştuğu tahmin edilen JADES-GS-z14-0 galaksisi, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) ile ilk olarak Ocak 2024’te keşfedilmişti. Ardından Şili’nin Atacama Çölü’nde yer alan ALMA teleskobu ile yapılan detaylı gözlemler, galaksinin yapısında oksijen ve ağır metallere dair net izler olduğunu ortaya çıkardı.
Bu bulgu, evrende yaşam için temel kabul edilen elementlerin, tahmin edilenden çok daha erken dönemlerde oluşmaya başladığını gösteriyor.
“BEBEK BEKLERKEN ERGEN BULDUK”
Hollanda’daki Leiden Üniversitesi’nden doktora adayı ve çalışmanın başyazarı Sander Schouws, gözlemlerle ilgili şu dikkat çekici ifadeyi kullandı:
“Bu, sadece bebek beklediğiniz yerde bir ergen bulmak gibi. Sonuçlar, galaksinin çok hızlı bir şekilde oluştuğunu ve hızla olgunlaştığını gösteriyor.”
Schouws’a göre bu gelişme, evrenin ilk döneminde galaksilerin büyüme ve gelişme hızına dair yerleşik bilimsel kabullerin yeniden değerlendirilmesini gerektiriyor.
EN PARLAK ÜÇÜNCÜ GALAKSİ OLARAK KAYITLARA GEÇTİ
JADES-GS-z14-0 galaksisinin yalnızca uzak değil, aynı zamanda beklenenden çok daha parlak olduğu da gözlemler sırasında ortaya çıktı. James Webb Uzay Teleskobu’nun incelediği 700 uzak galaksi arasında bu galaksi, en parlak üçüncü galaksi unvanını aldı.
Bu özellik, erken evren galaksilerinin genellikle küçük ve sönük olması gerektiği yönündeki geleneksel beklentilere ters düşüyor. Gökbilimciler, bu galaksilerin gaz açısından zengin, kompakt ve düzensiz yapıda olduğunu; yıldızların çok kısa sürede büyük yoğunlukta oluştuğunu belirtiyor.
Oksijen gibi ağır elementlerin, evrenin henüz oluşumunun ilk birkaç yüz milyon yılında var olması, gökbilimciler için hem şaşırtıcı hem de çığır açıcı bir gelişme. Bu bulgular, yalnızca galaksilerin oluşumu hakkında değil, aynı zamanda yaşamın temel yapı taşlarının evrendeki yayılım süreci hakkında da yeni sorular doğuruyor.
ALMA gözlemleriyle desteklenen bu çalışma, The Astrophysical Journal ve Astronomy & Astrophysics dergilerinde aynı gün yayınlandı.
Kaynak: https://www.ensonhaber.com
