Sürekli gündeme getirilen, bazı kişilerin zaman zaman üzerinde tartıştığı “Lozan’da gizli madde var mı?” sorusunu bir vatandaş, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) sordu.
‘DEDİKODU, BİLİMSEL DEĞERİ YOK’
Tarihçilere göre de hiçbir bilimsel değeri olmayan bu iddia, dedikodudan başka bir şey değil. Bahtiyar Süha Keskin adlı bir vatandaş CİMER’e başvurdu ve 1923 tarihli anlaşma için “Lozan’ın gizli maddeleri var mı?” diye sordu. CİMER de Keskin’e cevap verdi: “Lozan Barış Antlaşması’nda gizli maddeler bulunmamakta olup, maden çıkarmamıza engel teşkil eden bir madde yer almamaktadır.” Bu cevap, sosyal medyada büyük ilgi gördü. Sürekli gündeme getirilen bu dedikoduyu tarihçilere de sorduk.
Prof. Dr. Mustafa Budak (İstanbul Üniversitesi): “Lozan süresiz bir anlaşmadır. Gizli bir maddesi de söz konusu değil. Anlaşmanın orijinali de bütün evrakı da ortada. Ayrıca bu iddialar araştırıldı zaten. Olsaydı bulunurdu. Varsa çıkarsınlar. Gerçeklikle alakası yok, dedikodudan başka bir şey değil. Bilimsel bir değeri de yok.”
Prof. Dr. Ali Satan (Marmara Üniversitesi): “Lozan’ın gizli bir maddesi yok. Lozan’a dair bütün evrak, raporlar ortada. Aradan 100 yıl geçti, olsaydı mutlaka ortaya çıkardı. Tarih bilimi açısından elde geçerli hiçbir veri yok.”
Doçent Dr. Sevtap Demirci (Boğaziçi Üniversitesi): “İngiliz arşivlerinde görmediğim, araştırmadığım belge kalmadı. Dışişleri belgeleri, istihbarat raporları, savunma bakanlığı belgeleri, akla gelen ne varsa. Gizli bir madde olduğuna dair en ufak bir veri yok. Türk arşivlerini de aradım. Orada da yok. ‘Var’ diyenler ispat etsin. Olmayan şeyin ispatı olmaz çünkü.”
KURUMDAN ALDIĞIMIZ YANIT
CİMER verdiği yanıtla ilgili soru üzerine “Bizim gönderdiğimiz yanıt ama ilgili kurumdan aldığımız cevabı gönderiyoruz. Bizim resmi görüşümüz değil” açıklamasını yaptı.