Türkiye’de son yıllarda hızla azalan kırsal nüfus oranı, hükümeti yeni önlemler almaya yöneltti. Cumhurbaşkanlığı 2026 programında, kırsal alanların kalkınmasını destekleyecek, tersine göçü teşvik edecek ve kırsalda yaşamı cazip hale getirecek bir dizi tedbir yer aldı.
Kırsal Nüfus 20 Yılda 5 Kat Azaldı
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, ülkenin kırsal nüfusu son yirmi yılda dramatik bir düşüş yaşadı. 2000’li yılların başında toplam nüfusun yaklaşık %35’i belde ve köylerde yaşarken, bu oran 2024 itibarıyla %6,6’ya kadar geriledi.
Bu düşüş, tarımsal üretimde yaşanan azalmadan sosyal hayatın zorluklarına kadar birçok yapısal sorunu da beraberinde getirdi.
Uzmanlara göre, genç nüfusun kentlere göç etmesi, kırsal bölgelerde işgücü eksikliği, üretim daralması ve yaşlanan nüfus gibi sorunları derinleştiriyor. Bu nedenle hükümet, kırsal kesimi yeniden canlandırmak ve kentten köye göçü desteklemek için kapsamlı bir strateji hazırladı.
Cumhurbaşkanlığı 2026 Programında Yer Aldı
Cumhurbaşkanlığı’nın 2026 yılı programında yer alan yeni düzenlemeler, kırsal kalkınmanın sürdürülebilir hale getirilmesini amaçlıyor. Programda, istihdamın artırılması, tarım dışı sektörlerin güçlendirilmesi, kırsal ekonominin çeşitlendirilmesi ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi öncelikli hedefler arasında bulunuyor.
Bu kapsamda, kırsalda yaşayan vatandaşların gelir kaynaklarını çeşitlendirmek, genç nüfusu köylerde tutmak ve üretici örgütlerini güçlendirmek amacıyla yeni projeler hayata geçirilecek.
Kırsalda Kalkınma ve İstihdam Artırılacak
Yeni tedbirler kapsamında, kırsal bölgelerdeki üretici birlikleri ve kooperatiflerin etkinliği artırılacak. Mevzuat düzenlemeleriyle üreticilerin örgütlenmesi kolaylaştırılacak, özellikle kadın ve genç girişimciler için destek programları uygulanacak.
Ayrıca, aile işletmeciliği modelinin güçlendirilmesi hedefleniyor. Küçük ve orta ölçekli çiftliklerin üretim kapasitesini artıracak altyapı yatırımlarına hibe desteği sağlanacak. Bu destekler, kırsalda yaşayan ailelerin tarım ve hayvancılığın yanı sıra yeni gelir kaynaklarına yönelmesini teşvik edecek.
Tarım Dışı Sektörlere Yeni Destekler
Hükümetin planında yalnızca tarımsal üretim değil, kırsal ekonominin tamamını canlandıracak adımlar da bulunuyor.
Buna göre, kırsal alanlarda yenilenebilir enerji yatırımları, kırsal turizm, el sanatları ve zanaatkârlık faaliyetleri desteklenecek. Bu sektörlerde faaliyet göstermek isteyen girişimcilere hibe ve kredi teşvikleri verilecek.
Kırsal turizmin gelişmesiyle birlikte, yerel kültürün korunması ve köy ekonomilerinin yeniden canlanması da amaçlanıyor.
Doğayla Uyumlu Üretim Ön Planda
Programda, kırsal kalkınma hedefleri çevresel sürdürülebilirlik ilkeleriyle de desteklenecek.
Bu çerçevede organik tarım, erozyon kontrolü, biyoçeşitlilik ve iklim dostu üretim projeleri teşvik edilecek.
Pilot bölgelerde uygulanacak projelerle hem üretim kalitesi artırılacak hem de çevreye duyarlı üretim biçimleri yaygınlaştırılacak.
Ayrıca, kırsal bölgelerde su kaynaklarının etkin kullanımı, atık yönetimi ve toprak verimliliği konularında da yeni destek mekanizmaları oluşturulacak.
Tersine Göç İçin Cazip Koşullar Hazırlanacak
Son yıllarda kırsaldan kente göçün hızla artması, köylerde nüfusun yaşlanmasına ve ekonomik faaliyetlerin azalmasına yol açtı. Yeni program, bu durumu tersine çevirmeyi hedefliyor.
Köylere dönüşü teşvik etmek için altyapı hizmetleri, internet erişimi, ulaşım kolaylıkları ve sosyal yaşam alanları geliştirilecek. Böylece kırsalda yaşayanların kentteki yaşam standartlarına daha yakın imkanlara kavuşması sağlanacak.
Uzmanlar: “Köyler Yeniden Üretim Üssü Olabilir”
Kırsal kalkınma üzerine çalışan uzmanlar, alınacak tedbirlerin doğru uygulanması halinde köylerin yeniden ekonomik merkezler haline gelebileceğini belirtiyor.
Tarım ekonomisti Prof. Dr. Ahmet Yılmaz, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:
“Köylerde yaşayan gençler, artık sadece tarımla değil, yenilenebilir enerji, turizm, el sanatı gibi alanlarla da geçim sağlayabilir. Devletin bu yöndeki destekleri kalıcı olursa, Türkiye’de tersine göç gerçek anlamda başlayabilir.”
Amaç: Kırsalda Sürdürülebilir Bir Gelecek
Hükümetin önümüzdeki dönemde kırsal nüfusu artırmak için atacağı adımlar, sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel dönüşümü de hedefliyor.
Amaç; köyleri yeniden üretim, dayanışma ve yaşam merkezlerine dönüştürmek.
Uzun vadede, kırsal kalkınmanın güçlenmesiyle birlikte hem tarımsal üretimin artması hem de kentlerdeki yoğun göç baskısının azalması bekleniyor.
