Sosyal güvenlik prim borçlarını yapılandırma imkânından yararlanmak için son günler; borcunu yapılandıracakların 30 Eylül perşembe günü akşamına kadar başvurması gerekiyor.
Son günler yaklaştıkça da okuyuculardan, ‘uzatma olur mu, yeni bir yapılandırma daha çıkartılır mı?’ sorularını çokça alıyorum. Yapılandırmadan yararlanmak için 31 Ağustos, son başvuru tarihiydi ve bir ay uzatılarak, 30 Eylül’e ertelendi. Bugüne kadar da bir milyon kişi başvurdu ve 51 milyon liralık yapılandırma yapıldı. Yeniden uzatma olur mu? Uzatılacağını sanmıyorum. Yeni bir yapılandırma daha çıkar mı? Kısa vadede yeni bir yapılandırma da olmayacak. O nedenle, borçlarını yapılandıracak olanların 30 Eylül tarihine kadar başvurması gerekiyor.
HANGİ BORÇLARI KAPSIYOR
Peki, hangi borçlar yapılandırılacak? Bu yılın nisan ayı ve öncesi döneme ait; sigorta primleri, genel sağlık sigortası primleri, işsizlik sigortası primleri, sosyal güvenlik destek primi, ödeme imkânı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı, idari para cezaları, iş kazası, meslek hastalığı ve vazife malullüğü sonucunda doğan rücu alacakları, yersiz ödenen gelir ve aylıklardan doğan alacaklar, Bağ-Kur sigortalılarının daha önce dondurulan hizmet sürelerinin ihyası halinde doğacak alacaklar yapılandırılabilecek.
YÜZDE 90’I SİLİNECEK
Yapılandırma kapsamındaki alacaklar, gecikme cezası ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Değişim Oranı) üzerinden hesaplanıyor. Bu hesaplama üzerinden peşin ödeme yapılırsa gecikme cezası ve gecikme zammının yüzde 90’ı siliniyor. Yok, iki taksitle borç ödenirse, bu sefer Yİ-ÜFE üzerinden hesaplanan ceza ve zammın yüzde 50’si siliniyor. Bundan yararlanmak için de ilk taksitin 30 Kasım’da ödenmesi gerekiyor.Örnekle anlatayım. Borcunuzu yapılandırdınız ve borcunuzun aslı 20 bin lira; Yİ-ÜFE üzerinden hesaplanan gecikme cezası ve zammı da 5 bin lira. Peşin ödemeyi tercih ederseniz, 5 bin liranın yüzde 90’ını, yani 4 bin 500 lirası, silinecek; toplam ödeyeceğiniz borcunuz 20 bin 500 lira olacak. İki taksitle ödemek isterseniz de borcunuz 22 bin 500 lira olacak. Eğer peşin ödeme gücünüz yoksa sosyal güvenlik borcunuzu yapılandırarak, taksitler halinde de ödeyebiliyorsunuz. Bu durumda da borcunuzu ikişer aylık dönemler halinde 6-9-12-18 taksitte ödeyebileceksiniz. İki ayda bir ödeyeceğiniz için de 6 aylık taksiti seçerseniz borcunuzu 12 ayda; 18 ayı seçerseniz de 36 ayda ödeme imkânınız olacak. Taksit seçeneğini seçenler için de taksit sayısına göre belirli oranlarda katsayı uygulanacak.
BAĞ-KUR’LUYA ERKEN EMEKLİLİK
Sosyal güvenlik borcunu yapılandıranlara bazı avantajlar da sunuluyor. Yapılandırmadan önce uygulanan hacizler kaldırılacak. Yapılandırılan borçlardan dolayı icra takibi ve haciz işlemleri yapılmayacak. Yapılandırmada ilk taksitin süresinde ve tam olarak ödenmesi halinde de borcu yoktur yazısı alınabilecek. Yapılandırma sonrası borçların süresinde ödenmesi halinde de işverenler sigorta primi teşvik uygulamalarından yararlanabilecek. Borç yapılandırması tüm borcu olanlar için avantaj ama Bağ-Kur’lular için ayrıca avantajlı. Şöyle ki, Bağ-Kur’lara, daha önce durdurulan hizmet sürelerini canlandırma imkânı tanınıyor ki, bu da erken emeklilik anlamına geliyor. Daha önceki kanunlar nedeniyle hizmet süreleri durdurulan Bağ-Kur’lular, yapılandırma yaptıklarında durdurulan sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarlarını hesaplattırıp, borçlarını ödemeleri halinde, sigortalılıkları durdurulmamış sayılacak ve bu süreler sigortalılık süresinden sayılacak, emeklilikte hesaba katılacak. Prim borcu nedeniyle hizmet süreleri durdurulan ve bu nedenle de emekli olamayan Bağ-Kur’lular, yapılandırmadan yararlandıklarında emekli olabilecek. Emekliliğine daha süre olanlar da geçmişte durdurulan sürelerini yeniden canlandırabileceklerinden emeklilikleri uzamayacak. Bu imkândan yararlanmak için de Bağ-Kur’luların, 1 Kasıma kadar müracaat etmeleri ve 30 Kasıma kadar da borçlarını tek seferde ödemeleri gerekiyor.
SİGORTALILIK SÜRESİ DURDURULACAK
Peki, Bağ-Kur’lular, yapılandırmadan yararlanmaz ve geçmiş prim borçlarını ödemezlerse ne olacak? Nisan 2021 tarihi itibariyle prim borcu olanlar yapılandırmadan yararlanıp, borçlarını ödemezlerse sigortalılıkları durdurulacak, nisan önceki döneme ait borçları ve hizmetleri silinecek. Durdurulan süreler sigortalılık sürelerinden sayılmayacak. Sigortalılıkları durdurulanlar arasında çalışmaya devam edenler varsa sigortalılıkları 1 Mayıs 2021 itibariyle yeniden başlatılacak.
