Rusya-Ukrayna Savaşı, üç yılı aşkın süredir Avrupa ve dünya gündeminin merkezinde yer alıyor. Savaşın başlamasından bu yana pek çok plan ve diplomatik girişim gündeme geldi, ancak son olarak ABD ve Rusya arasında gizli bir taslak planın hazırlandığı iddia edildi. İngiliz The Guardian gazetesinin haberine göre, söz konusu taslak, ABD’li ve Rus yetkililer tarafından nihayete erdirildi ve dikkat çekici biçimde “sessizce” hazırlandı.
Planın Detayları ve Ukrayna’ya Getireceği Koşullar
Sızdırılan taslak plana göre, Ukrayna’nın başkenti Kiev’in Moskova’nın taleplerine uygun olarak bazı toprakları teslim etmesi ve askeri gücünü ciddi şekilde sınırlandırması gerekiyor. Financial Times ve Reuters’in haberlerinde, planın Ukrayna’nın doğusundaki bölgelerden çekilmesini ve askeri gücünün yarıya indirilmesini öngördüğü vurgulandı.
Planın ABD tarafından nasıl destekleneceği henüz netleşmese de, taslağın Trump yönetimi temsilcisi Steve Witkoff ve Kremlin danışmanı Kirill Dmitriev tarafından hazırlandığı belirtiliyor. Planda ayrıca ABD’nin Ukrayna’ya sağladığı askeri yardım ve kullanılan silah türlerinin sınırlandırılması maddeleri de yer alıyor. Bu 28 maddelik taslak, Trump yönetiminin Gazze’deki savaş için geliştirdiği önerilerden esinlendiği ileri sürülüyor.
Kritik Tepkiler ve Uluslararası Algı
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, planın daha önce benzer koşullarda önerildiğini ve “başarısız” olduğunu belirtmişti. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, planla ilgili olarak yaptığı açıklamada kalıcı bir barış için “her iki tarafın da zor ama gerekli tavizler konusunda anlaşması gerektiğini” vurguladı. Rubio, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, çatışmayı sona erdirmek için olası fikirler listesinin geliştirilmesine devam edileceğini söyledi.
Arka Kanal Görüşmeleri ve Savaşın Seyri
Haberlere göre, Moskova ve Washington arasında resmi olmayan bir arka kanal kuruldu ve taslak bu kanal üzerinden müzakere edildi. Ancak plan, Kiev tarafından “teslimiyet olarak algılanabilecek” nitelikte. Bu durum, Ukrayna’nın bağımsızlık ve askeri kapasitesinin ciddi şekilde sınırlanmasını içeriyor.
Taslak planın sızdırılması, Rusya’nın Batı Ukrayna’daki enerji altyapılarına yönelik büyük çaplı saldırılar başlatmasının ardından geldi. Özellikle Ternopil, İvano-Frankivsk ve Lviv bölgelerinde sivil enerji tesisleri hedef alındı. Rusya, kış öncesi Ukrayna’nın enerji altyapısını yok etmeye yönelik sistematik bir saldırı yürütüyor.
Zelenski’nin Diplomatik Çabaları
Ukrayna lideri Zelenski, saldırılar ve taslak planın sızdırılmasının ardından diplomatik temaslarını yoğunlaştırdı. Çarşamba günü Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşen Zelenski, Ukrayna’nın müttefiklerinden daha fazla hava savunma sistemi ve silah sağlanması çağrısında bulundu. Ayrıca, Rusya’ya yönelik baskının artırılması önerisinde bulundu.
Perşembe günü ise üst düzey ABD askeri yetkililerden oluşan bir heyetle görüşmesi beklenen Zelenski, hem askeri hem diplomatik desteği artırmayı amaçlıyor. Bu görüşmelerin, Rusya-Ukrayna arasındaki müzakerelerin yeniden başlamasında kritik rol oynayacağı değerlendiriliyor.
Barış Görüşmelerinde Yeni Engel
Rusya’nın talepleri, son aylarda olası barış görüşmelerinin sekteye uğramasına neden oldu. ABD ve Batı ülkeleri, Ukrayna ile Rusya arasında kalıcı bir barış sağlanabilmesi için her iki tarafa da tavizler verilmesi gerektiğini vurguluyor. Ancak taslak plan, çoğu zaman Rusya’nın taleplerini karşılamakta ve Ukrayna’ya çeşitli kısıtlamalar dayatmakta.
Uluslararası Etki ve Gelecek Senaryolar
Taslak planın sızdırılması, hem diplomatik hem de askeri boyutta büyük yankı uyandırdı. Uzmanlar, planın uygulanması durumunda Ukrayna’nın siyasi ve askeri egemenliğinde ciddi sınırlamalar oluşacağını öngörüyor. Aynı zamanda, Avrupa ve ABD’de planın yankıları, Rusya’nın Batı’ya yönelik stratejileri ve Ukrayna’nın savunma kapasitesi üzerinde tartışmaları da beraberinde getiriyor.
