Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması Avrupa güvenlik mimarisinde Soğuk Savaş’tan bu yana en radikal gelişmelerden birini tetikledi.
Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinisto ve Başbakan Sanna Marin, ortak bir açıklama yaparak, “Finlandiya, gecikmeksizin NATO üyeliğine başvurmalı” dedi. Üyeliğe hem halk hem de parlamento destek veriyor. Finlandiya’nın adımı, Rusya lideri Vladimir Putin’in evdeki hesabını çarşıda bozan türden olmasıyla da dikkat çekiyor. Finlandiya, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra SSCB ile Dostluk, İşbirliği ve Karşılıklı Yardımlaşma Antlaşması imzalayarak ittifaklardan uzak durdu ve bugüne kadar Moskova’yı provoke edici adım atmamaya özen gösterdi. İsveç de iki yüzyıldan fazla süredir askeri olarak tarafsız. Bu nedenle iki ülkenin olası NATO üyelikleri Avrupa’daki jeopolitik haritanın yeniden çizileceği anlamı taşıyor.
HALK DESTEĞİ TIRMANDI
İki liderin açıklaması uzun sayılabilecek bir değerlendirme sürecinin ardından geldi. Rusya’nın 2008’de Gürcistan’a, 2014’te Kırım’a yönelik saldırılarına rağmen Ukrayna’nın işgalinden birkaç ay öncesine kadar Finlandiya’da NATO üyeliğine destek yüzde 30’un altındaydı. İşgal başladığında bu oran yüzde 53’e yükseldi. Son anketlerde ise yüzde 82’ye kadar tırmandığı görüldü.
TAKVİM HIZLI İŞLEYECEK
Finlandiya ve İsveç’in İngiltere’yle imzaladıkları ve Londra’nın olası bir saldırı durumunda gerekli askeri desteği vereceği taahhüdünde bulunduğu anlaşmadan bir gün sonra gelen NATO hamlesinin ardından hızlı bir takvim işleyecek. Marin’in partisinin yarın, koalisyon hükümetindeki partilerin de pazar günü kararlarını açıklamaları bekleniyor. Tartışmanın daha yavaş ilerlediği İsveç’te ise iktidar partisinin birkaç gün içinde kararını açıklaması gündemde. Parlamentoların onay vermesi halinde resmi üyelik başvurusunun bu ay içinde yapılacağı tahmin ediliyor.
Rusya’nın saldırgan tavrı komşularının tehdit ve güvenlik algılarını temelden değiştirdi. Finlandiya, İttifak’a katılım yönünde bir adım daha attı. İsveç’in de üyelik sürecini başlatması beklenirken bu tam da Rusya lideri Putin’in karşı çıktığı şeydi.
NATO KARARDAN MEMNUN
Finlandiya’dan gelen açıklama NATO’da memnuniyetle karşılandı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, bunun Finlandiya’nın egemen kararı olduğunun altını çizerek, “Finlandiya üyelik için başvurursa NATO’da sıcak şekilde karşılanacak, katılım süreci pürüzsüz ve hızlı olacak” dedi. Üyelik için 30 NATO üyesinin onayı gerekiyor. Olası başvuru sonrasında sürecin normalden daha hızlı işlemesi bekleniyor.
RUSYA’DAN TEPKİ: HEDEFİMİZ OLUR
Finlandiya’nın açıklaması beklendiği gibi Rusya’nın sert tepkisine neden oldu. Moskova, NATO üyeliği halinde askeri ve teknik misilleme adımları atılacağı uyarısında bulundu. En büyük şikâyeti NATO’nun Rusya sınırına yaklaşması olan Putin, şimdi tam tersi bir tabloyla karşı karşıya kaldı. Finlandiya’nın Rusya’yla bin 340 kilometrelik kara sınırı var. Artık burada sadece Finlandiya güçleri değil NATO güçleri de yer alacak. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Rusya, Finlandiya sınırında tedbir almak zorunda kalacak” dedi.
‘YANIT VERİRİZ’
Rusya parlamentosunun üst kanadı olan Federasyon Konseyi’nden yapılan açıklamada ise “Finlandiya NATO’ya katıldığı an düşman ülkeler listesinde hedeflerimiz arasında yerini alır” denildi. Bu arada Putin’in Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ile bir telefon görüşmesi yapması bekleniyor.
