Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. TÜİK’in yayımladığı ilk tahminlere göre, Türkiye ekonomisi yıllık bazda yüzde 3,7 büyüme kaydetti. Bu sonuç, Türkiye ekonomisinin büyüme trendini 21. çeyreğe taşıdığını gösteriyor.
GSYH 2025 Üçüncü Çeyrek Rakamları
2025 yılı üçüncü çeyreği, Temmuz–Eylül dönemini kapsıyor. Zincirlenmiş hacim endeksi olarak hesaplanan GSYH, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,7 arttı.
Cari fiyatlarla GSYH tahmini ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 41,6 artarak 17 trilyon 424 milyar 718 milyon TL seviyesinde gerçekleşti. Dolar bazında ise üçüncü çeyrek değeri 432 milyar 880 milyon ABD doları olarak açıklandı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,1 artarken, takvim etkisinden arındırılmış zincirlenmiş hacim endeksi bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,4 yükseldi.
Sektörel Büyüme ve Düşüşler
GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde öne çıkan sektörler ve büyüme oranları şöyle:
İnşaat sektörü: %13,9 artış
Finans ve sigorta faaliyetleri: %10,8 artış
Bilgi ve iletişim faaliyetleri: %10,1 artış
Ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar: %9,6 artış
Diğer hizmet faaliyetleri: %7,1 artış
Sanayi sektörü: %6,5 artış
Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmetleri: %6,3 artış
Mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri: %4,4 artış
Gayrimenkul faaliyetleri: %4,2 artış
Kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri: %2,1 artış
Buna karşın tarım sektörü, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 12,7 azaldı.
Hanehalkı ve Kamu Harcamaları
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları, üçüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,8 artış gösterdi. Devletin nihai tüketim harcamaları ise yüzde 0,8 arttı. Bunun yanında, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 11,7 yükseldi.
Dış Ticaret ve İş Gücü Ödemeleri
Mal ve hizmet ihracatı, üçüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,7 azalırken, ithalat yüzde 4,3 arttı.
İş gücü ödemeleri ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 41,1 artış gösterdi. Net işletme artığı/karma gelir de yüzde 43,5 yükseldi.
İş gücü ödemelerinin GSYH içindeki payı yüzde 35 olarak sabit kalırken, net işletme artığının payı yüzde 46’dan yüzde 46,7’ye çıktı.
Önceki Çeyreklerle Karşılaştırma
Türkiye ekonomisi, önceki çeyreklerde de büyüme performansı sergiledi:
2024 yılının üçüncü çeyreği: %2,8 büyüme
2025 yılının birinci çeyreği: %2,0 büyüme
2025 yılının ikinci çeyreği: %4,8 büyüme
Bu veriler, Türkiye ekonomisinin 2025 yılında istikrarlı bir büyüme trendi yakaladığını ve üçüncü çeyrekte de büyüme performansını sürdürdüğünü gösteriyor.
Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) Nedir?
GSYH, bir ülkenin belirli bir dönemde ürettiği tüm mal ve hizmetlerin toplam piyasa değeri olarak tanımlanıyor. Türkiye’nin ekonomik büyüme performansı, GSYH verileri ile ölçülüyor ve sektörel analizler ile ekonomik politikaların şekillendirilmesinde temel gösterge olarak kullanılıyor.
Sonuç ve Analiz
2025 yılının üçüncü çeyrek verileri, Türkiye ekonomisinin büyüme trendini sürdürdüğünü ve bazı sektörlerde önemli artışlar kaydettiğini ortaya koyuyor. Özellikle inşaat, finans, bilgi-iletişim ve sanayi sektörleri, büyümenin lokomotifi olurken, tarım sektöründe yaşanan düşüş dikkat çekiyor.
Hanehalkı tüketimi ve sabit sermaye oluşumundaki artış, ekonomik toparlanmanın sürdüğünü gösteriyor. Bununla birlikte ihracattaki küçülme ve ithalattaki artış, dış ticaret dengesinin yakından izlenmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
Uzmanlar, Türkiye ekonomisinin büyümesini sürdürmesi için yatırım, üretim ve istihdam odaklı politikaların önemine işaret ediyor.
