Anayasa Mahkemesi (AYM), aday sürücülerin sürücü belgelerinin iptal edilme şartlarının kanun yerine yönetmelikle belirlenmesini öngören düzenlemeyi iptal etti. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, Mardin 1. İdare Mahkemesi’nin başvurusu üzerine görüşülen davada, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun ek 17. maddesinin ikinci fıkrasındaki düzenleme, Anayasa’nın 13. ve 20. maddelerine aykırı bulundu.
AYM’nin Gerekçesi: Özel Hayat ve Kanunilik İlkesi
AYM, iptali talep edilen kuralın aday sürücülerin belgelerinin iptal edilme şartlarını ve usullerini yönetmelikle düzenlediğini hatırlattı. Kararda, sürücü belgesinin iptal edilmesinin bireylerin özel hayatlarına müdahale anlamına geldiği vurgulandı. Bu durum, Anayasa’nın güvence altına aldığı “özel hayata saygı gösterilmesini isteme hakkı” üzerinde sınırlama oluşturuyor. Mahkeme, temel hak ve özgürlüklerin yalnızca kanunla sınırlandırılabileceğine dikkat çekerek, idareye sınırsız yetki tanıyan düzenlemenin kanunilik koşulunu sağlamadığını belirtti.
AYM gerekçesinde, iptal edilen kuralda hangi durumlarda sürücü belgelerinin iptal edileceğine ilişkin net bir yasal çerçevenin bulunmadığını ifade etti. Belgenin iptaline neden olabilecek eylemlerin belirlenmesinin tamamen idareye bırakıldığı, bu durumun kanunilik ilkesine aykırı olduğu kaydedildi. Mahkeme, düzenlemenin şeklen var olmasının yeterli olmadığını, temel esasları, ilkeleri ve çerçeveyi belirleyen bir kanuni düzenlemenin gerekliliğini vurguladı.
Kararın Yürürlüğe Girişi ve Hukuksal Boşluk
AYM, iptal kararı nedeniyle oluşacak hukuksal boşluğun kamu yararını ihlal etmemesi için kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından itibaren 9 ay sonra yürürlüğe girmesine hükmetti. Bu süre, TBMM’nin yeni bir yasal düzenleme yapabilmesi için öngörüldü. Mahkeme, bu süreçte aday sürücülerin haklarının korunmasını sağlayacak geçici düzenlemelerin önemine de dikkat çekti.
Sonuç ve Beklentiler
Kararın ardından, aday sürücülerin belgelerinin iptali ve ilgili süreçlerle ilgili yasal boşluğun TBMM tarafından kısa süre içinde giderilmesi bekleniyor. Uzmanlar, yeni düzenlemenin, Anayasa’nın 7. maddesi ile güvence altına alınan yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesine uygun şekilde hazırlanması gerektiğini belirtiyor. Bu karar, Türkiye’de sürücü belgelerinin iptali ve bireysel hakların korunması konusundaki yasal düzenlemelerin önemini bir kez daha gözler önüne serdi.
Kamuoyunda yoğun tartışmalara yol açan bu AYM kararı, sürücü belgeleri ve trafik kanunundaki düzenlemelerin yeniden ele alınmasını zorunlu kılıyor, idareye verilen yetkilerin sınırlandırılmasının ve kanunilik ilkesine uygun düzenlemelerin gerekliliğini ortaya koyuyor.
Bu kararla birlikte sürücü belgeleri konusunda hem aday sürücüler hem de trafik idaresi yeni bir döneme hazırlanmak durumunda kalacak.
