Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Türkiye’nin küresel düzende oynadığı kritik rolü vurgulayan açıklamalarda bulundu. Amerikan dış politika dergisi Foreign Affairs için kaleme aldığı makalede, dünyanın son dört yılda önceki 30 yıla kıyasla büyük değişimler yaşadığını belirten Stubb, Rusya-Ukrayna Savaşı, Orta Doğu’daki çatışmalar ve Afrika’daki gerginliklerin demokrasi ve küresel istikrar üzerinde ciddi etkiler yarattığını ifade etti.
Stubb, makalesinde Türkiye’nin yalnızca bölgesel değil, küresel ölçekte de ekonomik ve jeopolitik açıdan önemli bir güç haline geldiğini vurguladı. Türkiye’nin Brezilya, Hindistan, Meksika, Nijerya, Suudi Arabistan ve Güney Afrika ile birlikte “oyunun kurallarını değiştiren” orta güç ülkeler arasında yer aldığını belirtti. Bu ülkelerin, küresel düzeni istikrara kavuşturacak ekonomik araçlara ve jeopolitik ağırlığa sahip olduklarını söyledi.
Soğuk Savaş sonrası oluşan yeni uluslararası düzeni değerlendiren Stubb, Batılı ülkelerin monolog yerine diyalog, çifte standart yerine tutarlılık ve tahakküm yerine işbirliğini benimsemeleri gerektiğini ifade etti. Aksi takdirde, daha büyük çatışmaların kapıda olduğunu belirtti. Stubb, çok taraflılığın düzeni güçlendirdiğini, çok kutupluluğun ise çatışmaları artırdığını ve günümüz küresel güç dengesinin “Küresel Batı, Küresel Doğu ve Küresel Güney” olarak üç ana bölgeye ayrıldığını aktardı.
Stubb, Küresel Batı’nın ABD liderliğinde 50 ülkeyi, Küresel Doğu’nun Çin liderliğinde 25 ülkeyi kapsadığını, Küresel Güney’in ise Afrika, Latin Amerika, Güney Asya ve Güneydoğu Asya’daki yaklaşık 125 gelişmekte olan ve orta gelirli devleti içerdiğini belirtti. Bu bölgede birçok orta güç ve kararsız devlet bulunduğunu vurgulayan Stubb, Batı ve Doğu’nun Küresel Güney üzerinde etkinlik kurma mücadelesinde olduğunu ifade etti. Stubb, “Çünkü yeni dünya düzeninin yönünü belirleyecek güç Küresel Güney olacak. Batı ve Doğu farklı yönlere ilerlerken, Güney’in oyları belirleyici rol oynayacak” dedi.
Sonuç olarak, Stubb Türkiye’nin hem bölgesel hem de küresel istikrar açısından kritik bir aktör olduğunu ve uluslararası ilişkilerdeki etkinliğinin giderek arttığını vurgulamış oldu. Türkiye’nin ekonomik ve jeopolitik ağırlığı, özellikle Küresel Güney’in rolü ve Batı-Doğu dengesi açısından önem taşıyor. Bu çerçevede, Türkiye’nin aldığı kararlar ve diplomasideki adımları, yeni küresel düzenin şekillenmesinde belirleyici olabilecek konumda bulunuyor.
