ABD’de İran’a yönelik yaptırımların delinmesine ilişkin olarak 2019 yılında New York’ta açılan Halkbank davasında kritik bir gelişme bugün yaşanacak. Amerika Birleşik Devletleri Bölge Mahkemesi, bankanın son temyiz başvurusunu inceleyerek karara bağlayacak.
Halkbank davası, özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile eski ABD Başkanı Donald Trump arasındaki görüşmelerde de gündeme gelmiş ve Türkiye’deki piyasalar tarafından yakından takip edilmişti. Son temyiz başvurusunun sonucu, hem bankanın geleceğini hem de Türkiye-ABD ilişkilerini etkileme potansiyeli taşıyor.
Olası Uzlaşma Senaryoları
Bloomberg Intelligence’ın analizine göre, ABD Yüksek Mahkemesi’nin başvuruyu kabul etme ihtimali yaklaşık yüzde 60 olarak görülüyor. Ancak bankanın dokunulmazlık savunmasını kabul ettirme olasılığı düşük. Bu nedenle en muhtemel senaryo, Halkbank’ın ABD makamlarıyla 1-2 milyar dolar arasında bir uzlaşmaya gitmesi olarak değerlendiriliyor.
Daha önce, 2022 yılında Yüksek Mahkeme’ye yapılan başvuru süreci piyasalarda kısa süreli bir iyimserlik yaratmıştı. Fakat 2024’ün son çeyreğinde temyiz mahkemesi, bankanın aleyhine karar vermişti. Banka hâlâ dokunulmazlık iddiasını sürdürse de uzmanlar kazanma ihtimalini düşük buluyor.
Muhtemel Cezalar ve Finansal Etkileri
Bloomberg Intelligence’a göre, olası ceza 1-2 milyar dolar seviyesinde olabilir. Bu tutar, Halkbank’ın 2024 yılı düzeltilmiş net geliri olan 672 milyon doların yaklaşık 1,5 – 3 katına tekabül ediyor. ABD, sisteminden geçtiğini iddia ettiği 1 milyar dolardan fazla yasa dışı işlemi baz alıyor ve mevzuat gereği bunun iki katına kadar ceza kesilebiliyor. Halkbank ise 2025’in ikinci çeyreği itibarıyla bu dava için herhangi bir karşılık ayırmamış durumda.
Bankanın lehine olabilecek bir faktör ise Donald Trump’ın yeniden ABD Başkanı olması. Trump’ın ilk döneminde Adalet Bakanlığı’na baskı yaptığı iddia edilmişti. Ancak uzmanlar, bu durumun tamamen cezasız kalmasını sağlamayacağını belirtiyor. Jeopolitik tavizler karşılığında daha düşük bir uzlaşma ihtimali bulunuyor, fakat dava yargılamaya giderse ve bankanın dokunulmazlık talebi kabul edilmezse ABD’nin güçlü delilleri nedeniyle cezanın çok daha yüksek olabileceği ve Halkbank’ın ABD finans sistemine erişiminin engellenebileceği ifade ediliyor.
1-2 milyar dolarlık bir ceza, Halkbank’ın sermaye yeterlilik oranlarını ciddi şekilde zorlayabilir. Geçmişte Türkiye, bankaya sermaye desteği sağlamıştı. Hükümet, doğrudan cezayı ödemeyeceğini açıklasa da finansal sistemin istikrarını korumak amacıyla likidite desteği sağlama ihtimali bulunuyor.
Halkbank davasında bugün çıkacak karar, hem bankanın mali durumunu hem de Türkiye-ABD ilişkilerini yakından ilgilendiren kritik bir dönemeç olarak öne çıkıyor.
