Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılan yeni düzenlemeye göre, 2026 yılı itibarıyla büyük ölçekli özel ve kamu binalarında yağmur suyu hasadı ve gri su sistemleri kurulumu zorunlu hale geliyor. Yeni uygulama, hem su tasarrufu sağlamak hem de sürdürülebilir yapılaşmayı teşvik etmek amacıyla hayata geçiriliyor.
Hangi Binalar Zorunlu Olacak?
1 Ocak 2026’dan itibaren geçerli olacak düzenleme kapsamında, aşağıdaki binalarda yağmur suyu ve gri su sistemlerinin kurulması mecburi olacak:
Yağmur suyu hasadı: Depo hacmi 7 metreküpün üzerinde olan ve parsel alanı 2 bin metrekareyi aşan özel ve kamu binaları, parseldeki çatı iz düşüm alanı 1000 metrekareden büyük özel yapılar. Bu sistem sayesinde binalarda yıllık ortalama 6,2 milyon metreküp su tasarrufu sağlanması hedefleniyor. Toplanan yağmur suyu, filtrelerden geçirilerek bahçe sulaması ve tuvalet rezervuarlarında kullanılacak.
Gri su sistemi: Yatak sayısı 200’den fazla konaklama tesisleri, yapı inşaat alanı 10 bin metrekareden büyük AVM’ler ve 30 bin metrekareden büyük kamu binalarında zorunlu olacak. Bu sistemde, duş, küvet ve el-yüz yıkama lavabolarından elde edilen gri su yalnızca tuvalet rezervuarlarında kullanılabilecek. Gri su sistemleri sayesinde binalarda yıllık ortalama 4 milyon metreküp su tasarrufu sağlanacak.
Toplamda, yağmur suyu ve gri su sistemleriyle 1,5 yılda Mogan Gölü kadar su tasarrufu sağlanması öngörülüyor.
Kurulum ve Depolama Kuralları
Mevzuata göre sistemlerin depoları binaların arka ve yan bahçelerine yer altına gömülü şekilde konumlandırılacak. Ön bahçeye yerleştirilecek tanklar için yol kenarından en az 2 metre mesafe şartı aranıyor.
Yağmur suyu depolama kapasitesi: Binanın bulunduğu ilin metrekareye düşen yıllık yağış ortalaması ve çatının özelliklerine göre hesaplanan yıllık toplanabilir yağmur suyunun en az %6’sını karşılayacak şekilde belirleniyor.
Gri su depolama kapasitesi: Sistemden elde edilen suyun en az yarısı rezervuarlarda kullanılmak zorunda.
Sistemler, ücretsiz su kaynağı sağlaması, afet anlarında kullanılabilirliği, düşük yatırım maliyeti ve sel riskini azaltması nedeniyle öne çıkıyor.
Dünyada ve Türkiye’de Uygulama Örnekleri
Dünyada ve Türkiye’de yağmur suyu ve gri su sistemleri kullanımı yaygınlaşıyor:
Almanya: Yağmur suyu sistemli binalarda su faturalarında indirim sağlanıyor.
İngiltere: Sistemin ilk yılında %100 vergi indirimi uygulanıyor.
Japonya: 30 bin metrekare üzerindeki tüm binalarda zorunlu hale getiriliyor.
Hindistan, Yeni Delhi: 100 metrekare üzerindeki tüm çatılarda yağmur suyu sistemi şartı getiriliyor.
ABD: 100 binden fazla ev, bahçe sulamasından içme suyuna kadar bu sistemi kullanıyor.
Avustralya: Yeni konut ruhsatı verilmeden önce yağmur suyu sistemi kurulması talep ediliyor.
Singapur: Şehir su ihtiyacının %5’i arıtılmış yağmur suyundan karşılanıyor.
Türkiye’de ise 30 büyükşehirden 7’sinde yağmur suyu uzaklaştırma ayrık sistemine geçildi. Bu şehirler arasında Ankara, Diyarbakır, İstanbul ve Kocaeli yer alıyor. Ayrıca, birçok özel şirkete ait fabrika ve binalarda da yağmur suları toplanarak sulama suyu olarak değerlendiriliyor.
Amaç ve Faydalar
Yeni uygulama ile:
Su kaynaklarının verimli kullanılması,
Afet anlarında suya erişimin güvence altına alınması,
Sel riskinin azaltılması,
Binaların sürdürülebilir ve çevre dostu hale getirilmesi,
Toplamda milyonlarca metreküp su tasarrufu sağlanması hedefleniyor.
Bakanlık yetkilileri, bu sistemlerin hem çevresel hem de ekonomik açıdan uzun vadeli fayda sağlayacağını ve Türkiye’de sürdürülebilir şehirleşme yolunda önemli bir adım olduğunu vurguluyor.
