Almanya’nın eski Şansölyesi Angela Merkel, Macaristan merkezli Partizan Gazetesi YouTube kanalına verdiği röportajda, Rusya’nın 2022’de Ukrayna’ya başlattığı savaşın fitilini Polonya ve Baltık ülkelerinin politikalarının ateşlediğini öne sürdü. Merkel’in bu sözleri, özellikle Polonya, Estonya, Letonya ve Litvanya’da büyük tartışma yarattı.
Merkel’den Tartışma Yaratan Açıklamalar
16 yıl boyunca Almanya’yı yönettikten sonra 2021 yılında emekliliğe ayrılan ve uzun süredir gözlerden uzak olan Merkel, röportajında Polonya ve Baltık ülkelerinin Moskova ile Avrupa Birliği arasındaki diplomatik kanalların kapanmasına yol açtığını savundu. Eski Şansölye, bu durumun savaşın önünü açtığını ileri sürdü.
Merkel’in sözleri, Rusya’nın saldırısına karşı en sert duruşu sergileyen bu ülkelerde büyük yankı uyandırdı. Savaşın başlangıcından bu yana Batı’yı Ukrayna’ya daha fazla destek vermeye çağıran aktörlerin başında Polonya ve Baltık ülkeleri bulunuyor.
Minsk Anlaşmalarına Vurgu
Eski Şansölye, röportajında Minsk Anlaşmaları’nın önemine dikkat çekti. 2014’te imzalanan Minsk I mutabakatının, Rusya, Ukrayna ve ayrılıkçı Donetsk-Luhansk temsilcileri arasında bir ateşkes düzeni sağladığını belirten Merkel, 2015–2021 yılları arasında Ukrayna’nın istikrar ve güçlenme fırsatı yakaladığını söyledi.
Merkel, ancak Şubat 2015’te yürürlüğe giren Minsk II anlaşmasının çatışmaları durdurmakta yetersiz kaldığını vurguladı. Bu süreçte 5 binden fazla Ukraynalı askerin hayatını kaybettiğini veya yaralandığını hatırlatan eski Şansölye, diplomatik sürecin sınırlılıklarına dikkat çekti.
Putin’in Tutumu ve Yeni Diplomatik Format Önerisi
2021 yılına gelindiğinde, Putin’in artık Minsk sürecine bağlı kalmadığını gözlemlediğini belirten Merkel, yeni bir diplomatik kanal arayışı içine girdiğini aktardı.
Merkel, “Putin artık Minsk Anlaşması’na inanmıyordu. Bu nedenle AB olarak onunla doğrudan konuşabileceğimiz yeni bir diplomatik format önerdim. Fakat Baltık ülkeleri ve Polonya bu girişime karşı çıktı” ifadelerini kullandı.
Eski Şansölye, Polonya ve Baltık ülkelerinin ortak bir Rusya politikası oluşmasından çekindiklerini ve bu nedenle yeni sürece engel olduklarını ileri sürerek söz konusu ülkeleri sorumlu tuttu.
Polonya ve Baltık Ülkelerinden Tepkiler
Merkel’in açıklamaları, özellikle Polonya’da sert tepkilere yol açtı. Polonya’nın eski Başbakanı Mateusz Morawiecki, Merkel’in sözlerine karşılık, “Angela Merkel, Avrupa’nın en zararlı Alman politikacılarından biri olduğunu doğruladı” dedi.
Ayrıca PiS parlamento grubu başkanı Mariusz Błaszczak, Polonya Başbakanı Donald Tusk’tan eski müttefikini kınamasını talep etti ve Merkel’i “Rusya ile ticareti teşvik etmedeki rolü nedeniyle Putin rejiminin finansörlerinden biri” olarak nitelendirdi.
Merkel’in Moskova İle Diyalog Arayışı Eleştirileri
Merkel, görev süresi boyunca Moskova’ya yönelik daha uzlaşmacı bir çizgi izlemekle sıkça eleştirildi. Özellikle Kuzey Akım enerji projelerine verdiği destek ve Rusya ile diyaloğu sürdürme çabaları, Merkel’in “Putin’i cesaretlendirmekle” suçlanmasına neden oldu.
Röportajda, eski Şansölye Moskova ile doğrudan iletişim ve diplomasi kanallarının önemine vurgu yaparken, Avrupa’daki bazı ülkelerin bu sürece engel olmasını savaşın önünü açan faktörlerden biri olarak gösterdi.
