Rus lider Putin’in Türkiye’de büyük bir gaz merkezi kurulmasıyla ilgili açıklamalarına ilişkin Cumhurbaşkanı Erdoğan da Trakya’nın en önemli yer olarak görüldüğünü söyledi. Tahıl koridorundan sonra enerji koridorunun da gündeme gelmesiyle gözler bölgeye çevrilirken İstanbul Ticaret Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Uğur Yasin Asal, sadece Rusya’nın yeterli olmayacağını, iki ülke üzerinden gelen doğal gazın merkezde birleştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Avrupa’ya doğal gaz arzında Türkiye’nin ana rota haline getirilebileceğini söyledi. Putin, “Avrupa için Türkiye’de büyük bir gaz merkezi oluşturabiliriz” açıklamasını yaptı.
ERDOĞAN, TRAKYA’YI İŞARET ETTİ
Kazakistan ziyareti dönüşü konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan da, Trakya’yı işaret ederek dağıtım merkezi için en önemli yer olarak görüldüğünü belirtti. Erdoğan, “Biz başta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımıza ve Rusya tarafında ilgili kuruma müşterek bir çalışma yapmaları talimatını Sayın Putin ile birlikte verdik. Orada bu çalışmayı yapacaklar. En uygun yer neresiyse bu dağıtım merkezini orada inşallah kurmuş olacağız.” dedi.
“ULUSLARARASI BİR DAĞITIM MERKEZİ OLACAK”
“Bizim ulusal anlamda bir dağıtım merkezimiz var ama tabii şimdi bu uluslararası bir dağıtım merkezi olacak. diyen Erdoğan, “Bu konuyla ilgili Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımız ile Rusya tarafı çalışmayı yapıp bize sunacaklar ve ondan sonra da adımı atmış olacağız. Burada bekleme diye bir şey yok.” açıklamasını yaptı.
“ÇALIŞMALARIMIZI SÜRDÜRÜYORUZ”
Kararın süratle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’e verildiğini belirten Erdoğan, “Aynı şekilde aynı anda Rusya’dan (Gazprom Başkanı) Miller de bu toplantıdaydı, o da talimatı aldı. Şimdi arkadaşlarımız birbirleriyle görüşmek suretiyle çalışmaya başlayacaklar. Güvenlik noktasında biz her türlü adımı atarken tabii ki burada da güvenlik neyi gerektiriyorsa bu güvenlik ağımızı da süratle kuruyor ve ona göre çalışmalarımızı sürdürüyoruz.” ifadelerine yer verdi.
Rusya’nın ulusal enerji şirketi Gazprom’un Başkanı Aleksey Miller da, Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki sınırda, tüketici ülkelerin pazarlarına gaz arzı için bir fiyat göstergesi haline gelebilecek bir ticaret platformu içerecek gaz dağıtım merkezi oluşturmayı düşündüklerini açıkladı.
TAHIL KORİDORUNDAN SONRA ENERJİ KORİDORU MU?
Peki tahıl koridoru gibi bir enerji koridoru mu düşünülüyor? Putin’in ‘Türkiye’de Avrupa için gaz merkezi oluşturabiliriz’ açıklaması ne anlam ifade ediyor? İstanbul Ticaret Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Uğur Yasin Asal, milliyet.com.tr’den Sercan Dinç’e dikkat çeken açıklamalarda bulundu.
“BURADA YENİ BİR İŞ BİRLİĞİ GELİŞEBİLİR”
Tahıl koridoruna olan temel ihtiyacın amacı, savaş nedeniyle artan gıda krizinin kademeli olarak azaltılması olduğunu belirten Asal, “Bu mekanizma savaşa taraf olan ülkelerin tahıl ürünlerinin dünya piyasalarına sunulması açısından da önem arz etmekteydi. Bu nedenle anlaşmaya taraf olan ülkeler ile Türkiye ve BM katılımıyla sağlıklı bir şekilde işlemektedir. Enerji koridorunda ise Rusya’nın politik bir dengeleme aracı olduğu görülmektedir. Bu nedenle tahıl koridorunun kendine özgü yapısı enerji koridoru hedefiyle doğrudan örtüşmemektedir. Ancak, Rusya’nın enerji ihracatına olan orta ve uzun vadeli ihtiyacı da göz önünde bulundurulduğunda burada yeni bir iş birliği gelişebilir, bunun modeli ise tahıl koridorundan farklılık arz edecektir. Burada Rusya’nın ne kadar samimi olduğu ve savaşı ne zaman sona erdirmek istediği belirleyici olacaktır.” dedi.
PUTİN’İN ‘TÜRKİYE’DE AVRUPA İÇİN GAZ MERKEZİ OLUŞTURABİLİRİZ’ SÖZLERİ NE ANLAM İFADE EDİYOR?
“Putin, Türkiye ile olan ilişkilerini çok boyutlu düşünmekte, krizin çözülmesinde de Türkiye’nin bu kolaylaştırıcı rolünü, her defasında ifade etmeye çalışmaktadır.” diyen Asal sözlerini şöyle sürdürdü;
Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa Birliği ülkeleri ile doğrudan rekabet içerisinde olan Rusya’nın, alternatif gaz iletim mekanizmasını bu savaşa dolaylı olarak taraf olan Belarus veya herhangi bir başka Avrupa ülkesinde kuramayacağı oldukça açıktır. Bu nedenle Rusya, savaş sonrası düzlemi kademeli olarak inşa etmek ve Avrupa’ya savaş sonrası başlaması muhtemel gaz akışını alternatif mekanizma ve ülkeler üzerinden yürüterek, batı ile olan soğuk savaşını uzun vadede azaltarak da olsa sürdürme arzusundadır. Türkiye de Rusya için en temel ortaklıkların başında gelmektedir.
GAZ MERKEZİ NEDEN TRAKYA?
Gazprom’un Başkanı Aleksey Miller, Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki sınırda bir merkez oluşturmayı düşündüklerini söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da Trakya’nın en önemli yer olarak görüldüğünü açıkladı.
Asal konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “Bu noktada öne çıkan unsur; enerji, arz ve taşıma maliyetlerini en aza indirecek, doğru coğrafi alanın tespit edilmesidir. Trakya toprakları da Türkiye’nin Avrupa’ya lojistik olarak ulaşılmasında en doğru rotalardan biridir. Bununla birlikte düz ve engebesiz bir arazinin varlığı bu tercihi destekleyen unsurların başında gelmektedir. Tabi ki bu süreç projelendirilmeli, yatırım ve alternatif maliyetler ortaya çıkartılarak, en uygun, uzun vadeli ve çevre dostu modeller geliştirilmelidir.” dedi
RUSYA YETERLİ OLMAYACAK, İKİ ÜLKE DAHA ŞART
Trakya’ya gaz merkezinin kurulmasında Rus gazının tek başına yeterli olmayacağını söyleyen Asal, iki ülke üzerinden gelen doğal gazın önemine dikkat çeken şöyle devam etti;
Avrupa’nın buna orta ve uzun vadeli ihtiyacının olduğu açıktır. Böyle bir merkezi, sadece Rus gazı merkezli inşa etmek tek başına yeterli olmayacaktır. Azerbaycan ve Türkmenistan üzerinden gelen doğal gazı da bu merkezde birleştirmek ve buradan Avrupa’ya aktarmak Türkiye için stratejik bir öncelik olmalıdır. Avrupa’nın da buna ihtiyacının olduğu ve alternatif gaz rotalarını aradığı açıkça görülmektedir. Bu yönüyle bu merkezi sadece Rusya’ya entegre olarak değil, Türkiye’nin de çok boyutlu dış politikasının bir parçası olarak gerekirse tek başına, uzun vadeli ve stratejik kazanımları merkeze alarak ülkemiz adına inşa edilmesi gerekmektedir.
