Yüksek Mahkeme bir karar vermeden önce Demokratlar, kürtajı yasal güvence altına almak istiyor ancak Senato’daki dağılım buna imkân vermiyor. Kongre’nin alt kanadı ABD Temsilciler Meclisi, geçen eylülde Kürtaj hakkını koruyan bir tasarıyı onaylamıştı. Metnin yasalaşması için üst kanat Senato’dan da geçmesi gerekiyor. Ancak burada Demokratlar ile Cumhuriyetçiler arasında 50-50 eşitlik söz konusu.

YÖNTEM TARTIŞMASI

“Senato’nun kontrolü hiç bu kadar önemli olmamıştı” diyen Demokrat Kongre üyesi Tim Ryan, ‘filibuster’ (kürsü işgali) uygulamasına son vererek ilgili yasayı acilen geçirme çağrısında bulundu. “Filibuster” uygulaması, 100 üyeli Senato’da 60 oy gereksinimi olarak özetlenebilir. Çünkü özellikle hassas konularla ilgili yasa tasarılarına karşı olan senatörler, uzun konuşmalar yaparak bu yasama organını kitleyebiliyor. Bu engel de beşte üç çoğunluk ile aşılabiliyor. Bu da Demokratların, en az 10 Cumhuriyetçinin desteğine ihtiyaç duydukları anlamına geliyor. Bu zorluğu aşmak isteyen Demokratlar, filibuster uygulamasının askıya alınarak salt çoğunluğun dikkate alınmasını talep etti. Ancak yıl içinde bu yönteme sadece 3 kez başvurma hakkı bulunması, yılın kalanındaki başka düzenlemeler için zorluğa neden oluyor.

ARA SEÇİMLER KRİTİK

Senato’daki durum Kasım 2022’de yapılacak ara seçimleri çok daha kritik hale getirirken, ABD Başkanı Joe Biden da “Eğer mahkeme kararı tersine çevirirse, kadınların seçim yapma hakkını korumak seçilmiş yetkililere düşecek” diyerek vatandaşları, kürtaj hakkını savunan adayları desteklemeye çağırdı. Ara seçimlerde halk, Temsilciler Meclisi’nin tüm sandalyeleri, Senato’nun ise üçte ikisi için oy kullanacak. Geçtiğimiz haftalarda anketler Cumhuriyetçiler lehine sonuca işaret ederken, kürtaj tartışmasının etkisi merak ediliyor.

KARAR NE ZAMAN ÇIKACAK

Geçen yıl Pew Araştırma Merkezi’nce yapılan bir ankete göre, Amerikalılar’ın yüzde 59’u kürtajı destekliyor, yüzde 39’u ise karşı. Sızan taslağın doğruluğunu teyit eden ancak metnin “son hali değil” açıklamasını yapan Yüksek Mahkeme’nin kürtaj görüşünü haziran sonu ya da temmuz başında yaz tatiline girmeden ilan etmesi bekleniyor. Önceki Başkan Donald Trump döneminde yapılan atamalarla dokuz üyeli Yüksek Mahkeme’de altı isim ile muhafazakâr üyeler çoğunlukta.
metin nasıl sızdı

Mahkeme kürtaj aleyhine karar verirse, eyaletler bu konuda tekil kararlar alabilecek. Bu durumda, Cumhuriyetçi seçmenin yoğunlukta olduğu, kürtaj karşıtı 26 eyalette bu hakkın ortadan kalkabileceği belirtiliyor. Öte yandan metnin içeriğinin yanı sıra nasıl sızdığı da Tartışma konusu. Yüksek Mahkeme tarihinde daha önce benzer bir sızıntı yaşanmamıştı. Cumhuriyetçiler’e göre taslak, karar öncesi mahkeme üzerinde baskı oluşturmak için sızdırıldı. Haber sitesi Politico tarafından yayımlanan, Yüksek Mahkeme üyesi Samuel Alito imzalı 98 sayfalık taslak metinde, “kürtajın ülke tarihi ve geleneklerinde köklü bir yeri olmadığı” görüşü yer alıyor.

YÜKSEK MAHKEME ÖNÜNDE PROTESTO

Politico’nun haberiyle birlikte binlerce kişi ABD’nin çeşitli kentlerinde sokağa çıktı. “Vücutlarımızdan uzak durun” sloganları atan kürtaj hakkı savunucuları ülkenin doğu kıyısındaki New York’tan batı kıyısındaki Los Angeles’a kadar birçok kentte eylem yaptı. New York’taki gösteriye binlerce kişi katılırken, Atlanta, Denver, Philadelphia ve Los Angeles’ta da protestolar vardı. Başkent Washington’daki eylemlerin adresi ise Yüksek Mahkeme’nin önü oldu. Mahkeme önünde kürtaj hakkı savunucularının yanı sıra kürtaj karşıtları da eylem düzenledi.

BİLGİ NOTU:

Yüksek Mahkeme’nin geri almak istediği ve ‘Roe-Wade davası’ olarak bilinen 1973 tarihli emsal karar, ABD’de kürtaja hukuki güvence sağlıyor. Dava, karşı karşıya gelen tarafların adıyla anılıyor.