Mart sonlarında bulutlu bir günde, Andrew Duggleby beni bir roket motorundan güvenli bir mesafeye kadar uzaklaştırdı. Çok uzağa gitmemize gerek yoktu. 50 metre uzaklaşmamız yeterli oldu çünkü onun küçük mühendislik ekibi tarafından tasarlanıp üretilen prototip motor o kadar da büyük değildi.
Motordan buhar çıkmaya başlayana kadar birkaç dakika bekledik. Ardından, birkaç saniyeliğine motor belirgin bir ıslık sesi çıkardı. ‘İşte bu!’ diye haykırdı Duggleby. Ateşlendikten sonra dönen bir patlama motorunun sesini kastediyordu. Ses, bir reaksiyonun motorun etrafında saniyede 20 bin kez başarıyla döndüğünü anlamına geliyordu.
Şimdiye kadar hiçbir uçak bu kadar hızlı gitmedi
Duggleby, eşi Sassie ile birlikte kurduğu Venus Aerospace ile Mach 9 hızında yani saatte 11.000 kilometreden fazla hızla seyahat edebilen hipersonik bir uçak inşa etmeyi hedefliyor.
“Sassie Duggleby bana ‘Bir saat içinde herhangi bir yere varabilirseniz, dünya ne kadar değişir?’ diye sordu. Muhtemelen çok şey değişir. İşte bu yüzden Aerospace’in güneydoğu Houston’daki tesislerine gittim.
Elbette bazı şüphelerim vardı. Sorun, Mach 9’un gerçekten çok yüksek bir hızda olmasıydı. Zira bugüne kadar hiçbir uçak bu kadar hızlı gitmedi. Bu hıza en çok yaklaşan uçak Mach 3.2’de seyahat eden Lockheed’in SR-71 ‘Blackbird’ olmuştu.”
Venus Aerospace’in Stargazer uçağının konsept animasyonu.
Concorde süpersonik uçağı Mach 2, yani yaklaşık 2 bin 100 km/saat hızla seyahat etti. Bugün geliştirilmekte olan yeni nesil süpersonik uçakların çoğu, Boom Supersonic’in Mach 1.7’lik seyir hızı ile benzer seyahat hızlarına sahip.
Duggleby’ler tamamen farklı bir şey öneriyor. Uçaklarının havalanmasını ve ardından roket motoruyla 10 dakikalık bir itme gerçekleştirmeyi planlıyorlar. Bu, uçağı yaklaşık 50 kilometre yüksekliğe, neredeyse uzaya çıkaracak.
Bu amaçla, şirket yakın zamanda motoru için bir yakıt karışımına karar verdi: Oda sıcaklığında hidrojen peroksit ve hâlihazırda jet uçaklarının çoğunun kullandığı yakıt olan Jet-A. İşin anahtarı, ‘dönen patlamaya’ dayalı yeni bir motor türü kullanmaktan geçiyor.
Dünyanın dört bir yanındaki devletler, yakıt verimliliğini artırma potansiyeline sahip olduğundan, on yılı aşkın bir süredir bu teknolojiyi araştırıyor.
Ekim 2022’de gerçekleştirilen bir motor testi.
Geleneksel bir roket motorunda, yüksek basınçlı bir itici gaz ve bir oksitleyici, bir yanma odasına enjekte edilir ve burada yanarlar. Tıpkı Newton’un ikinci hareket yasasında ortaya koyduğu gibi.
Dönen bir patlama motoru, bir patlama dalgasının dairesel bir kanal etrafında hareket etmesi bakımından farklıdır. Bu, yakıt ve oksitleyici enjeksiyonu ile sürdürülür ve süpersonik hızda dışa doğru hareket eden bir şok dalgası üretir.
Bunların hepsi kulağa oldukça karmaşık geliyor ve gerçekten de öyleler. Ancak Japonya, Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri ve başka yerlerde pek çok ekip bu tür motorları üretti ve test etti. Bu nedenle bu motorlar artık teoriden daha fazlası. Zira laboratuvar testlerinde motorlar yakıt verimliliğinde yaklaşık yüzde 10 artış sağlandı.
Venus Aerospace, roket motoru üzerinde çalışırken aynı zamanda, uçağının şeklini iyileştirmek için insansız hava araçlarını test etmeye de başladı. Son zamanlarda, 1.5 metre uzunluğundaki bir drone, Kaliforniya’da tamamen otonom bir uçuş gerçekleştirdi. Şirket bu yılın sonundan önce 2.5 metre bir insansız hava aracıyla süpersonik hıza ulaşmayı ve dönen bir patlama motoruyla 2024’ün başlarında Mach 3’e ulaşmayı hedefliyor.
Venus Aerospace, Prime Movers Lab liderliğinde şimdiye kadar 41 milyon dolar topladı ve Sassie Duggleby, ikinci bir finansman turu için çalıştığını söyledi.
O ve kocası, 2020 yazında Venus Aerospace’i kurmadan önce Virgin Orbit için çalıştılar. Hem çok çalışan hem de makul saatlerde çalışan bir şirkete sahip olmanın önemli olduğunu düşünüyorlar.
‘Akşam yemeğini evde yiyelim’ demeyi seviyoruz diyen Duggleby bunun hem çalışanları hem de müşterileri için geçerli olduğunun altını çiziyor.
Venus Aerospace’in kat etmesi gereken çok ama çok uzun bir yolu var. Ancak yolculuğunun başında doğru adımlar atıyor gibi görünüyor.
