Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, madencilik sektöründe köklü bir dönüşüm başlattı. Yeni yönetmelik değişiklikleriyle, ruhsat alıp hiçbir yatırım yapmadan “çantacılık” olarak bilinen faaliyetlerde bulunan kişi ve şirketlerin önü tamamen kesilecek. Artık yatırım programını iki yıl üst üste yüzde 50’nin altında gerçekleştirenlerin ruhsatları iptal edilecek ve teminatları gelir kaydedilecek.
Bu düzenlemeyle amaç, hem madencilik sektöründe devlet gelirlerini artırmak hem de alınan ruhsatların hızlı biçimde gerçek yatırımlara dönüşmesini sağlamak.
DEVLET HAKKI ARTIRILDI
Yeni yönetmelikle birlikte işletme iznine sahip tüm ruhsatlardan alınan asgari devlet hakkı artırıldı. Önceden işletme ruhsat bedeli kadar alınan devlet hakkı, artık yüzde 50 fazlası üzerinden hesaplanacak. Bu da maden ruhsatı sahiplerinin yıllık ödemelerinde ciddi bir artış anlamına geliyor.
Örneğin; daha önce 1 milyon TL ruhsat bedeli ödeyen bir işletme, artık 1,5 milyon TL ödemek zorunda kalacak. Üretim değeri devlet hakkından düşük olsa bile, işletme ruhsat bedelinin yüzde 50 fazlası kadar ödeme yapılacak.
Birleştirilen ruhsatlarda ise, yıllık işletme ruhsat bedellerinin toplamı üzerinden yüzde 50 fazlası esas alınacak.
YENİ TEMİNAT VE REHABİLİTASYON MODELİ
Yönetmelikteki bir diğer önemli değişiklik, maden sahalarının çevreyle uyumlu hale getirilmesi konusunda yapıldı. Daha önce çevreyle uyum planı teminatı olarak ayrılan yüzde 20’lik pay, rehabilitasyon bedeli adı altında yeniden düzenlendi ve oranı yüzde 70’e çıkarıldı.
Bu bedel, madenlerin işletme sonrası doğaya yeniden kazandırılması için kullanılacak. Böylece madencilik faaliyetlerinin çevre üzerindeki kalıcı etkilerinin azaltılması hedefleniyor.
Ayrıca kamu kurumları dışındaki ruhsat sahipleri, süre uzatımı alabilmek için proje kapsamında beyan ettikleri üretimin en az yüzde 15’ini gerçekleştirmek zorunda olacak. Bu şartı yerine getiremeyenlerin ruhsat süreleri uzatılmayacak.
MADENCİLİKTE “ÇANTACI” DÖNEMİ KAPANIYOR
“Çantacı” olarak tabir edilen, sadece ruhsat alıp yatırım yapmadan bu hakları devrederek gelir elde eden kişi ve şirketler, artık madencilik sektöründe yer bulamayacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın bu hamlesi, uzun süredir sektörün en büyük sorunlarından biri olan yatırım yapılmadan alınan ruhsatların el değiştirmesi sorununu ortadan kaldırmayı amaçlıyor.
Yeni sistemle birlikte, maden ruhsatı alan her işletme, gerçekten üretim ve yatırım yapmak zorunda kalacak.
ENERJİ BAKANI BAYRAKTAR’DAN AÇIKLAMALAR
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, madencilik düzenlemelerinin Türkiye’nin enerji vizyonunun bir parçası olduğunu vurguladı.
Bayraktar, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin ilk ünitesinin 2026 yılında devreye alınmasının, Türkiye’nin enerji tarihinde tarihi bir dönüm noktası olacağını söyledi.
İstanbul’da düzenlenen 18. Verona Avrasya Ekonomi Forumu’nda konuşan Bayraktar, şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye, doğalgazda yürüttüğü ortaklıklar, TürkAkım ve TANAP gibi projelerle enerji merkezi haline geliyor. Hedefimiz sıfır emisyona geçiş sürecinde güvenli, sürdürülebilir ve uygun fiyatlı enerji sağlamak.”
Bayraktar ayrıca Türkiye’nin 121 gigavatı aşan kurulu gücünün yüzde 60’tan fazlasının yenilenebilir enerji kaynaklarından geldiğini belirterek, ülkenin bölgesinde enerji dönüşümünde lider konumda olduğunu vurguladı.
