Hollanda hükümetinin Çinli teknoloji devi Wingtech Technology’ye ait çip üreticisi Nexperia’ya el koyması, dünya otomotiv sektörünü alarma geçirdi. Özellikle Volvo, Volkswagen, Mercedes-Benz ve Renault gibi dev üreticiler, kararın tedarik zincirinde büyük aksamalar yaratabileceğini belirtti.
ULUSAL GÜVENLİK GEREKÇESİYLE EL KONULDU
Hollanda hükümeti, geçtiğimiz pazar günü yaptığı açıklamada, Nexperia’nın faaliyetlerinin ülkenin ulusal ve ekonomik güvenliği için tehdit oluşturduğu gerekçesiyle şirkete el koyduğunu duyurdu.
Nexperia, otomobillerde kullanılan temel elektronik sistemlerin merkezinde yer alan çipleri üretiyor. Aydınlatmadan hava yastıklarına, kapı kilitlerinden cam mekanizmalarına kadar birçok kritik fonksiyon bu çiplerle kontrol ediliyor.
Bu nedenle Hollanda’nın kararı sadece bir şirket müdahalesi değil, küresel otomotiv üretiminin kalbine dokunan bir hamle olarak değerlendiriliyor.
ÇİN: “HUKUKİ ÇERÇEVEYE SADIK KALIN”
Pekin yönetimi karara sert tepki gösterdi. Çin Dışişleri Bakanlığı, Hollanda’ya “sözleşme ruhuna ve hukukun üstünlüğüne saygı duyma” çağrısında bulundu.
Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao, Hollandalı mevkidaşını, “sorunu ivedilikle ve adil şekilde çözmeye” davet etti. Wang’ın önümüzdeki günlerde Brüksel’e giderek Avrupa Komisyonu yetkilileriyle Nexperia krizini görüşeceği bildirildi.
VOLVO VE VOLKSWAGEN UYARDI: FABRİKALAR KAPANABİLİR
Otomotiv devleri ise durumu yakından izliyor.
Volvo Cars CEO’su Hakan Samuelsson, şu anda üretimde bir sorun yaşamadıklarını belirtse de, “Bazı fabrikaların kapanacağını düşünüyorum. Bu tarz krizlerde ayakta kalmak için diğerlerinden daha akıllı olmalısınız” dedi.
Volkswagen ise çalışanlarına gönderdiği iç yazıda, “kısa vadede üretimde aksamalar yaşanabileceği” uyarısında bulundu.
Mercedes-Benz, kısa vadeli tedariklerin güvence altına alındığını açıkladı ancak “piyasanın karmaşıklığı nedeniyle uzun vadeli öngörü yapmanın zor” olduğunu ifade etti.
General Motors CEO’su Mary Barra, yatırımcılara yaptığı açıklamada, “Durum çok değişken. Ekiplerimiz 7/24 çalışıyor,” diyerek küresel ölçekte belirsizliğe dikkat çekti.
JAPON ÜRETİCİLERDEN ORTAK UYARI
Nexperia krizi Japonya’da da yankı buldu. Nissan, Toyota, Honda ve Mazda gibi markaların da üyesi olduğu Japonya Otomobil Üreticileri Birliği, yayımladığı bildiride şu ifadelere yer verdi:
“Bu durum, üyelerimizin küresel üretimini ciddi şekilde etkileyebilir. Tüm tarafların hızlı ve gerçekçi bir çözüme ulaşmasını umuyoruz.”
ÇİP KITLIĞI ÇİNLİ MÜŞTERİLERİ DE VURDU
Nexperia’nın üretiminde yaşanan aksaklıklar sadece Avrupa’yı değil, Çin iç pazarını da vurdu.
Çinli distribütörler, 10 günü aşkın süredir Nexperia çiplerine erişemediklerini bildirdi.
Bir tedarik şirketi yetkilisi, “Çaresiz müşterilerden her gün telefonlar alıyoruz, ama elimizde satacak çip yok,” sözleriyle durumu özetledi.
KRİZİN ETKİSİ: YENİ BİR “ÇİP SAVAŞI” MI BAŞLIYOR?
Uzmanlara göre Hollanda’nın bu kararı, pandemi döneminde yaşanan küresel çip krizinin yeniden tetiklenmesine yol açabilir.
Elektrikli araç üretiminin hızla arttığı bir dönemde, çip arzının daralması, Avrupa otomotiv pazarında milyarlarca euroluk kayıplara neden olabilir.
Hollanda hükümeti ise karardan geri adım atmayı planlamıyor. Ülke yetkilileri, “Nexperia’nın kontrolünün ulusal güvenlik açısından riskli olduğu” görüşünde ısrarcı.
Ancak diplomatik baskılar ve sanayi devlerinin tepkileri, Brüksel’de yeni bir Avrupa-Çin teknoloji diplomasisi sürecinin kapısını aralayabilir.
