Hazır giyimden konaklama ve yeme-içme sektörüne kadar pek çok alanda nitelikli personelin yurt dışına yönelmesi dikkat çekerken, aynı tablo denizcilik sektöründe de görülmeye başladı. Türkiye Yat Kaptanları ve Çalışanları Derneği (TYKÇD) Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Ziya Karagöz, Türk yat kaptanlarının özellikle Mısır ve Körfez ülkeleri tarafından yoğun şekilde talep edildiğini söyledi. Sektördeki istihdam hareketliliğinin artmasına rağmen mesleğe ilişkin temel sorunların çözülemediğini belirten Karagöz, Türkiye’de denizcilik meslek tanımlarının güncellenmesi gerektiğine dikkat çekti.
Aynı Meslek, İki Farklı Gelir Seviyesi
Karagöz yaptığı değerlendirmede, Türk yat kaptanlarının gelir uçurumuna vurgu yaptı. Bir yanda lüks yatlarda çalışan ve 5 ila 10 bin euro arasında gelir elde eden kaptanlar bulunurken; diğer yanda ayda 60 bin TL’ye mevsimlik çalışan, sosyal güvencesi dahi sınırlı olan geniş bir kesim olduğuna işaret etti.
“Yat kaptanları, neredeyse mevsimlik işçilerle aynı statüde çalışıyor. Lüks yatlarda gelir yüksek olabilir ama sektörün genelinde tablo oldukça farklı” dedi.
Yenikapı Boat Show öncesi Artı Fuarcılık CEO’su Murat Arslan ile birlikte basın toplantısı düzenleyen Karagöz, Türk yat kaptanlarının dünya genelinde yüksek itibara sahip olduğunu belirterek şu bilgileri paylaştı:
“Bugün Mısır’da 200’den fazla kaptanımız görev yapıyor. Malta’da, İtalya’da, Karayipler’de çalışan arkadaşlarımız var. Dünyaya personel ihracatı yapıyoruz. Ancak eğitim ve belge dağıtımı arasındaki dengesizlik sektörde ciddi sorunlar yaratıyor. Amatör denizci ile acemi denizci birbirine karıştı. Belgeli kişi çok, ama gerçekten bilgili kaptan sayısı az.”
“Bankalar Mesleğimizi Tanımıyor”
Sektördeki en ilginç sıkıntılardan biri ise resmi kurumların meslek tanımlarıyla ilgili. Karagöz, birçok bankacılık uygulamasında meslek seçeneği olarak “kaptan” bulunmadığını söyleyerek, “Mobil bankacılıkta marangoz, bahçıvan gibi seçenekler var ama kaptanlık yok. Bu bile mesleğin sistem tarafından tam olarak tanınmadığını gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Gelir farklılıklarına da değinen Karagöz, donanımlı ve yabancı dil bilen bir kaptanın aslında 5–10 bin euro arası maaşla çalışması gerektiğini, ancak birçok kaptanın mevsimlik ve güvencesiz şekilde çok daha düşük gelirle çalıştığını vurguladı.
Yenikapı Boat Show Sektöre Hız Katacak
Yenikapı Expo Center’da 13–21 Aralık tarihleri arasında düzenlenecek fuarda 120 bin TL ile 45 milyon TL arasında değişen fiyat bandında 350’den fazla yat, tekne, motor ve deniz aracı sergilenecek.
Artı Fuarcılık CEO’su Murat Arslan, sektörün 2025’in ilk 10 ayında 1,8 milyar dolarlık ihracatla tarihinin en yüksek seviyesine ulaştığını belirterek, “Bu yıl gemi ve yat ihracatında çift haneli büyüme bekliyoruz. Fuarın ihracata büyük katkı sunacağına inanıyoruz” dedi.
“Türk Kaptanları Tercih Ediliyor”
Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Başaran Bayrak ise kaptan ve personel ihracatının uzun yıllardır sürdüğünü hatırlatarak şunları söyledi:
“Lisan bilen, işini iyi yapan Türk yat kaptanları her zaman rağbet görüyor. Mısır’a yönelişin sebebi, yat sahiplerinin teknelerini orada konuşlandırması. Arap alıcılar Türkiye’den satın aldıkları yatları kullanmak için tecrübelerine güvendikleri Türk kaptanları istihdam ediyor.”
Bayrak ayrıca Türkiye’de denizcilik eğitiminin güçlü olduğunu vurgulayarak,
“10 lisans, yaklaşık 50 ön lisans ve teknik okul var. Bu okullardan mezun olan gençler dünyanın her yerinde iş bulabiliyor” dedi.
