Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hamas’ın Gazze’de ateşkesin tesisine yönelik plana verdiği yanıtı “kalıcı barışın sağlanması noktasında yapıcı ve önemli bir adım” olarak nitelendirerek, İsrail’e tüm saldırıları derhal durdurma çağrısı yaptı. Erdoğan ayrıca, Gazze’ye insani yardımların hızlıca ulaştırılması gerektiğini vurgulayarak uluslararası toplumdan ve ilgili aktörlerden planın hayata geçirilmesi için somut adımlar atmasını istedi.
Erdoğan’ın Mesajı: Utanç Tablosu Son Bulmalı
Erdoğan, sosyal medya hesaplarından yaptığı paylaşımda, dünyanın gözü önünde yaşanan insani krize vurgu yaparak “bu utanç tablosu artık son bulmalıdır” dedi. Cumhurbaşkanı, açıklamasında Gazze’deki sivil kayıpların ve insani koşulların vahametini hatırlattı; şimdi gerekli olanın İsrail’in saldırıları durdurup, ateşkes planına uyması olduğunu belirtti. Erdoğan ayrıca Türkiye’nin, Filistin için kalıcı ve adil bir barışın tesis edilmesi amacıyla iki devletli çözüme verdiği desteği sürdüreceğini duyurdu.
Hamas’ın Yanıtı ve Uluslararası Tepkiler
Son 24–48 saat içinde diplomatik kanallardan gelen yoğun temaslar ve ABD tarafından gündeme getirilen plan neticesinde Hamas, bazı maddeler üzerinde uzlaşıya açık olduğunu ve esir değişimi gibi belirli unsurları kabul ettiğini ilan etti. Esir değişimi ve ateşkes vaatleri, taraflar arasındaki müzakerelerin başlayabileceğine dair umutları artırdı; ancak tam metnin ve şartların hâlâ müzakere edilmesi gerektiği vurgulanıyor. Bu gelişme üzerine eski ABD Başkanı Donald Trump ve bazı uluslararası aktörler, İsrail’in askeri faaliyetleri derhal durdurması çağrısı yaptı.
Birçok ülke ve uluslararası kuruluş, Hamas’ın açıklamasını ateşkes umudu olarak karşılarken; süreçte çatışmanın devam etmesi halinde insani felaketin daha da derinleşeceği uyarıları yapılıyor. Bir yandan da planın uygulanmasında temel sorunların — özellikle Hamas’ın silahsızlandırılması ve İsrail’in güvenlik endişeleri — nasıl çözüleceği tartışılıyor.
Türkiye’nin Rolü ve Diplomasi Vurgusu
Erdoğan, paylaşımında Türkiye’nin Filistin halkının haklarını savunmaya devam edeceğini, insani yardım erişiminin sağlanması ve kalıcı çözüm için diplomasi kanallarını kullanacağını ifade etti. Cumhurbaşkanı, Türkiye’nin iki devletli çözümün gerekliliğini savunmaya devam edeceğini ve bu hedef doğrultusunda uluslararası toplumla iş birliğini sürdüreceklerini belirtti. Ayrıca Erdoğan, Filistin halkı için en hayırlı sonucun elde edilmesini temenni ederek Türkiye’nin elindeki imkânları seferber edeceğini kaydetti.
Saha Gerçeği: Ateşkes Vaadiyle Birlikte Hâlâ Belirsizlikler Var
Sahadaki durum ise hâlâ kırılgan. Hamas’ın ilk açıklaması, esirlerin serbest bırakılması ve ateşkesin tesisine yönelik olumlu işaretler barındırsa da, tarafların birbirinden beklentileri ve güven sorunları devam ediyor. Özellikle:
Tam metnin yaygınlaşmaması ve hangi tarafların hangi maddelere kesin olarak onay verdiğinin netleşmemiş olması, uygulamaya geçişi zorlaştırıyor.
Hamas’ın silahsızlandırılması talebi, örgütün güvenlik argümanları ve direniş söylemi nedeniyle müzakere edilecek hassas bir başlık.
İsrail’in operasyonel adımlarının durdurulması ve sahada ateşkesin sağlanması, insani yardım koridorlarının açılmasıyla birlikte tarafların atacağı somut adımlara bağlı.
Uzmanlar, kısa vadede esir değişimi ve insani yardımın artması gibi adımların mümkün olabileceğini, ancak kalıcı barış için tarafların güvence, izleme mekanizmaları ve uluslararası garantörlük konularında net anlaşmalara varması gerektiğini belirtiyor.
Uluslararası Aktörlerin Hızlı ve Ayrıştırılmış Rolleri
Gelişmelerde ABD, Katar, Mısır, Birleşmiş Milletler ve bazı Avrupa ülkeleri arabulucu rolünde çalışıyor. ABD tarafından ortaya konan planın kritik unsurları (ateşkes, esir değişimi, geçici yönetim/teknokrat yapı, kademeli çekilme) taraflar arasında temel çerçeve oluşturdu; fakat uygulamadaki farklı yorumlar ve güvenlik garantileri pazarlığın merkezinde yer alıyor. Türkiye de diplomatik temaslarını yoğunlaştırarak insani yardımların ulaştırılması ve iki devletli çözümün desteklenmesi yönünde adımlar atacağını duyurdu.
İnsani Perspektif: Yardım, Sağlık ve Yeniden Yapılanma İhtiyacı
Analistler, ateşkesin sağlanması hâlinde öncelikle Gazze’ye acil insani yardımın (gıda, su, yakıt, sağlık malzemeleri) ulaştırılmasının hayati önem taşıdığını; ardından altyapı, sağlık sistemleri ve barınma ihtiyaçlarının giderilmesinin gerekeceğini vurguluyor. Uzun yıllara yayılan bir yeniden yapılandırma programı ve uluslararası denetim mekanizmaları olmadan, kalıcı istikrarın sağlanmasının zor olacağı belirtiliyor. Erdoğan’ın açıklamasında da bu insani öncelikler açıkça yer aldı.
Ne Olacak? Kısa Vadede Beklentiler
Ateşkesin fiilen uygulanması: En acil hedef, tarafların sahada ateşkes kurması ve sivil bölgelerde saldırıların durması. Erdoğan’ın çağrısı da bu noktaya odaklanıyor.
Esir değişimi süreci: Hamas’ın esir değişimine ilişkin olumlu beyanı, tarafların güven tazelemesi açısından ilk adımı teşkil ediyor; süreç hızla izlenecek.
Uluslararası izleme ve garantiler: Atılacak adımların kalıcı hale gelmesi için uluslararası aktörlerin rolü belirleyici olacak.
Son Söz: Türkiye’nin Tutumu ve Bölgesel Etki
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklaması, bölgedeki diplomatik çabaların ve insani endişelerin bir yansıması olarak okunabilir. Erdoğan, Hamas’ın yanıtını olumlu değerlendirirken, uygulamadaki asıl testin İsrail’in saldırıları durdurup planı uygulamaya koyması olduğunu vurguladı. Türkiye’nin iki devletli çözüm vurgusu, bu süreçte bölgesel diplomasi ve insani yardım koordinasyonunda Ankara’yı önemli bir aktör konumuna getiriyor
